بهداشت روانی
دمانس و آلزایمر
دی
بیماری دمانس یا زوال عقل یکی از بیماری های مربوط به دوره ی سالمندی است و یک اختلال مغزی است که تحت تاثیر ارتباطات و فعالیت های روزانه است و باعث فراموشی در فرد مبتلا می شود.
هر دمانسی آلزایمر نیست
زوال عقل بیش از ۱۰۰ علت دارد که بیماری آلزایمر یکی از موارد و البته شایعترین آنها است. بیماری آلزایمر پنجمین علل مرگ در افراد در سن ۶۵ سال به بالا است.
بیماری آلزایمر
نوعی اختلال مغزی است که در آن آسیب دیدگی و مرگ سلول های مغزی سبب بروز اختلال در حافظه، تفکر، قضاوت، زبان و سایر کارکرد های عصبی و در پی آن تغییر در رفتار و شخصیت فرد می شود و دیگر توانایی انجام ساده ترین کارهای روزمره زندگی را ندارد.
این بیماری در نتیجه رسوب غیر عادی برخی مواد پروتئینی در درون و بیرون سلول های مغز ایجاد می شود. این رسوبات ارتباط سلول های مغز با یکدیگر را مختل کرده، مانع رسیدن پیام های عصبی می شوند. در نتیجه کارکرد های عصبی یکی پس از دیگری مختل شده و از بین می روند. آلزایمر یک بیماری پیشرونده است که درمان ندارد و فقط شیوه هایی برای جلوگیری از پیشرفت آن وجود دارد.
انواع بیماری آلزایمر
- نوع تک گیر(دیر رس)
بیشتر افراد ۶۵ ساله و بالاتر را مبتلا می کند. ۹۰% موارد ابتلا به آلزایمر از این دسته اند. عامل وراثت در آن نقش چندان مهمی ندارد و شایعترین نوع این بیماری به شمار می آید وچند عاملی و ترکیبی از عوامل متعدد است.
- نوع فامیلی(زودرس)
قبل از ۶۵ سالگی علایم بیماری شروع می شوند. فقط ۱۰% از موارد ابتلا به آلزایمر را شامل می شود. احتمال ارثی بودن در آن بیشتر است و معمولا مستقیما از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. معمولا در دهه های پنج و شش عمر شروع می شود و شیوع کمتری دارد. بعضی وقتها بصورت جهش ژنتیکی ایجاد می شود. و فرزندان فرد آلزایمری نوع فامیلی می توانند از طریق تست ژنتیکی متوجه میزان ریسک ابتلا به آلزایمر شوند.
شاید برایتان جای سوال باشد که بیماری آلزایمر چگونه توسعه پیدا می کند؟
این بیماری شامل هشت مرحله است:
- مرحله اول: که شایعترین علامت آن از دست دادن حافظه بخصوص فراموش کردن است. مثلا فراموشی موارد معمولی مثل تاریخ های مهم، رویدادهای روزمره که قبلا بیمار به راحتی می توانست انجام بدهد و یادآوری کند اما حالا باید خیلی به خودش زحمت بدهد تا بتواند یادآوری کند.
- مرحله دوم: چالش ریختن در برنامه ریزی و حل مشکلاتی که بیمار قبل از بیماری خیلی به آسانی می توانست آن ها را انجام دهد مثل: مشکل در حساب های پرداختی و انجام کارهای منزل.
- مرحله سوم: سردرگمی در زمان و مکان است یعنی روز و تاریخ و فصل و گذشت زمان را به سختی به خاطر می شپارند و باید برای یاداوری تاریخ و مکان بسیار فکر کنند و مرتبط این سوال را از اطرافیان خود می پرسند که امروز چه روزی؟ امروز چند شنبه اس؟ البته این پرسش را افرادی که سالمند هستند معمولا میپرسند و بخاطر فراموشکاری است ولی اگر همه علایم آلزایمر را فرد داشته باشد این علامت نشانه آلزایمر است ولی وقتی پدر عزیز شما پرسید در چه تاریخی یا چه روزی هستیم لطفا برچسب آلزایمر به او نزنید بهتر است بیشتر دقت کنید.
- مرحله چهارم: درگذشته ممکن است فرد هر حادثه یا رویدادی که تجربه کرده را به راحتی برای اطرافیانش توصیف کند یا داستان بگوید اما حالا چنین توانایی را ندارند.
- مرحله پنج: بیمار دچار مشکل در درک تصویر و بینایی می شود، چشمهایش خوب نمی بیند، اشکال هندسی و رنگ ها را خوب نمی تواند تشخیص دهد و در رانندگی هم مشکل پیدا می کند.
- مرحله ششم: بیمار دچار مشکلاتی با کلمات، صحبت کردن و نوشتن می شود به این معنی که در میانه صحبت کردن متوقف می شود و توانایی ادامه دادن جمله را ندارد و فراموش می کند که چند ثانیه قبل چه گفته است.
- مرحله هفتم: فراموشی در پیدا کردن مکانی که وسایل خود را در آن قرار داده است. و چون نمی تواند آنها را پیدا کند بیان می کند که حتما وسایلش را کسی دزدیده است بعد در قضاوت هایش ضعف پیدا می کند و در تصمیم گیری های مالی مهم مشکل پیدا می کند.
- مرحله هشتم: جدی ترین مرحله مرحله هشتم است که بیمار دچار ترس و اضطراب از خانه و مکان های خارج از منطقه راحتی خودش می شود و اگر از خانه دور شود دچار ترس می شود و فریاد میزند و دیگر حتی همسر، فرزندان و خانواده نزدیک خود را نمی شناسد و مشکل صحبت کردن، مشکل توالت رفتن و حتی مشکلات حرکتی، راه رفتن و حالت بی تفاوتی پیدا می کند و این بی تفاوتی مربوط به مرحله آخر آلزایمر است.
بی تفاوتی
یکی از شایعترین مشکلات روانی مربوط به بیماری الزایمر است که بطور تدریجی پیشرفت می کند و در طول زمان بدتر می شود.
